PORADNIK LOGOPEDY
ĆWICZENIA SŁUCHOWE
To jak Twoje dziecko słyszy jest bardzo ważne i nie chodzi tutaj jedynie o słuch fizyczny.
Dla prawidłowego rozwoju umiejętności rozumienia i wykonywania poleceń, zapamiętywania i powtarzania dłuższych zdań, rymowanek, wierszy czy piosenek niezbędny jest prawidłowy słuch fonematyczny. Jest to umiejętność rozróżniania najmniejszych dźwięków mowy – fonemów.
Dziecko ćwicząc słuch fonematyczny potrafi rozróżniać podobne głoski (p-b; t-d; s-sz), uczy się rozróżniać podobne wyrazy (pąk – bąk; kura – góra; Tomek – domek), co znacznie ułatwi mu w przyszłości nabywanie umiejętności czytania i pisania ze słuchu. Dlatego też warto systematycznie rozwijać u dziecka funkcje słuchowe.
Poniżej propozycja ciekawych ćwiczeń słuchu fonematycznego:
* Rozłóż przed dzieckiem przedmiot lub obrazek z realistycznym zdjęciem obiektów - poproś go, by podało ten przedmiot lub ten obrazek, którego nazwa została wypowiedziana.
* Ze starszymi dziećmi ćwicz podział wyrazów na sylaby np. pokaż dziecku obrazek przedstawiający jakiś przedmiot i dziecko ma ten wyraz podzielić na sylaby.
* Segregowanie obrazków według ilości sylab w wyrazie.
* Rozpoznawanie obrazków zaczynających się od tej samej sylaby.
*.Rozpoznawanie obrazków kończących się na tą samą sylabę.
* Zabawa w domino - dziecko ma wypowiedzieć wyraz na głoskę, na którą skończył się poprzedni wyraz.
* Podział wyrazów na głoski – mówimy „koło” a dziecko mówi „k-o-ł-o”.
* Dobieranie rymów do podanego słowa np. mama – dama, tama itp.
* Rozpoznawanie w wyrazie określonej sylaby i ustalanie miejsca jej położenia (pierwsza, druga, ostatnia itp.) .
6 niepokojących symptomów, na które powinien zwrócić uwagę rodzic.
Oto one:
- Kiedy dziecko często wkłada język pomiędzy zęby.
- Kiedy dziecko ma notorycznie rozchylone usta i wygląda „gapowato”.
- Kiedy dziecko nie potrafi gryźć i żuć, wybiera tylko miękkie pokarmy do jedzenia.
- Kiedy dziecko mówi niezrozumiale dla otoczenia.
- Kiedy dziecko nie potrafi podzielić wyrazu na sylaby, a potem na głoski.
- Kiedy dziecko ma trudność z czytaniem i pisaniem.
9 propozycji ćwiczeń, które pomogą Ci rozwijać mowę dziecka.
Zanim do nich przejdziemy, przygotuj te przedmioty:
- słomki: prostą i zakręconą;
- coś lekkiego do dmuchania, np.: piórko, watka, bibułka;
- maskotkę;
Masz już wszystko? To zaczynamy!
Ćwiczenia oddechowe
- Dmuchanie i wciąganie lekkich kulek za pomocą słomki.
- Dmuchanie na piórka: zdmuchiwanie piórek z ręki i ich łapanie; dmuchanie na piórka do góry – tak, aby jak najdłużej utrzymały się w powietrzu; mocne dmuchnięcie piórka, żeby poleciało jak najdalej.
- Kołysanie maskotki na brzuchu w pozycji leżącej (ćwiczenie przepony).
Ćwiczenia artykulacyjne
- Naśladowanie galopu konia – kląskanie.
- Przesuwanie po podniebieniu szerokim językiem od górnych zębów w kierunku jamy gardłowej – i powrót tą samą drogą.
- Przyklejanie szerokiego języka do podniebienia – usta szeroko otwarte.
Ćwiczenia mięśnia okrężnego warg
- Wysyłanie wargami całusków.
- Ściąganie warg w „dzióbek”.
- Trzymanie słomki górną wargą.
PORADNIK LOGOPEDY-PANI KONSTANCJA
1. Ćwicz z dzieckiem buzię i język.
Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia:
- „Kląskanie” jak konik;
- Zlizywanie czegoś słodkiego z podniebienia (miodu, dżemu itp.);
- Przytrzymywanie na wałku dziąsłowym małego cukierka (np. pudrowego);
- Posyłanie buziaków;
- „Liczenie” ząbków za pomocą języka - dotykanie językiem zarówno górnych, jak i dolnych zębów;
- Szerokie ziewanie;
- Najlepsze ćwiczenie buzi to gryzienie i żucie - dbaj o to, aby dziecko jadło twarde pokarmy, nie papki. Najlepszy do picia jest zwykły kubek-ogranicz używanie kubków niekapków i butelek z dziubkiem oraz wyeliminuj smoczek, jeśli dziecko ma powyżej roku.
2. Dbaj o prawidłowe oddychanie dziecka.
Zdmuchujcie płomień świecy, dmuchajcie na piórka, wiatraki itp., róbcie bańki za pomocą słomki w szklance z wodą.
Ważne!!! Wdech zawsze wykonujemy nosem!
Sprawdź jak oddycha twoje dziecko-jeśli dziecko nie oddycha nosem tylko buzią-skonsultuj się z logopedą, który pokieruje Cię do odpowiednich specjalistów.
3. Rozmawiaj z dzieckiem
W czasie rozmowy dbaj o to, aby wasze twarze były na jednym poziomie. Mów powoli, spokojnie. Nazywaj to, co was otacza. Opowiadaj o tym co robisz/robicie, ale niech to nie będzie monolog. Daj dziecku czas na odpowiedź. Nie ignoruj jego pytań
i nie zbywaj go. Jeśli dziecko nie potrafi powtórzyć jakiegoś słowa, nie każ mu powtarzać go wiele razy-to prowadzi do frustracji i wycofania się dziecka.
4. Czytaj dziecku. Codziennie.
Czytanie rozwija wyobraźnie, wzbogaca zasób słów. Niech dziecko opowiada, co widzi na obrazku. Zadawaj mu pytania podczas czytania-sprawdzaj, czy dziecko rozumie tekst. Czytanie doskonali umiejętność budowania zdań, a także ćwiczy koncentrację uwagi.
5. Bądź systematyczny.
Zadane ćwiczenia wykonujcie regularnie. Bez pracy rodzica z dzieckiem w domu terapia nie przyniesie oczekiwanych efektów, a dodatkowo wydłuży to jej czas.
6. Jeśli coś cię niepokoi skontaktuj się z logopedą.
- 2-latek powinien mówić ok. 300 słów i próbować łączyć je ze sobą (wyrażenia dźwiękonaśladowcze to też słowa);
- 3-latek coraz lepiej buduje zdania, wymawia wszystkie samogłoski i większość spółgłosek;
- 4-latek powinien mówić głoski [s,z,c,dz];
- 5-,6-latek mówi [sz ,ż, cz, dż, r];
Kontroluj czy dziecko rozumie polecenia, także złożone.
Jeśli podczas mówienia dziecko wkłada język między zęby-skontaktuj się ze specjalistą.
oprac. mgr K. Lubowiecka- neurologopeda
